Alloplastyka kolana, czyli całkowita wymiana stawu kolanowego, to jedna z najczęściej wykonywanych operacji ortopedycznych.
W Polsce rocznie przeprowadza się około 30 000 takich zabiegów, a ich liczba systematycznie rośnie.
Celem operacji jest złagodzenie bólu i przywrócenie funkcji stawu u pacjentów z zaawansowaną chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego.
Jednak sama operacja to tylko część procesu leczenia – kluczową rolę odgrywa odpowiednia rehabilitacja, zarówno przed, jak i po zabiegu.
Rehabilitacja przedoperacyjna: fundament skutecznej rekonwalescencji
Dlaczego warto rozpocząć rehabilitację przed operacją?
Prehabilitacja, czyli rehabilitacja przedoperacyjna, ma na celu przygotowanie pacjenta do zabiegu chirurgicznego oraz poprawę jego stanu fizycznego.
Badania naukowe wskazują, że odpowiednio przeprowadzona rehabilitacja przedoperacyjna może przynieść szereg korzyści:
- Zwiększenie zakresu ruchu w stawie kolanowym: Ćwiczenia rozciągające i wzmacniające mięśnie nóg mogą poprawić elastyczność stawu i zakres jego ruchomości.
- Wzmocnienie mięśni: Silniejsze mięśnie nóg wspierają staw kolanowy, co może przyspieszyć proces rehabilitacji pooperacyjnej.
- Redukcja bólu: Regularne ćwiczenia mogą pomóc w zmniejszeniu dolegliwości bólowych przed operacją.
- Skrócenie czasu hospitalizacji: Pacjenci, którzy uczestniczyli w rehabilitacji przedoperacyjnej, często szybciej wracają do zdrowia po operacji, co może skrócić czas ich pobytu w szpitalu.
Systematyczne przeglądy i metaanalizy potwierdzają skuteczność prehabilitacji w poprawie wyników pooperacyjnych.
Na przykład, badanie opublikowane w „Journal of Orthopaedic & Sports Physical Therapy” wykazało, że rehabilitacja przedoperacyjna prowadzi do istotnej poprawy funkcji kolana przed i wkrótce po operacji,
jednak korzyści te mogą nie utrzymywać się w dłuższym okresie pooperacyjnym bez wdrożenia rehabilitacji pooperacyjnej.
Rehabilitacja pooperacyjna: klucz do pełnej sprawności
Etapy rehabilitacji po operacji
Rehabilitacja pooperacyjna jest procesem wieloetapowym, który ma na celu przywrócenie pełnej funkcji stawu kolanowego. Zwykle obejmuje następujące fazy:
- Faza wczesna (0–2 tygodnie): Skupia się na zmniejszeniu bólu i obrzęku, poprawie zakresu ruchu oraz rozpoczęciu ćwiczeń izometrycznych.
- Faza środkowa (2–6 tygodni): Wprowadzenie ćwiczeń wzmacniających mięśnie nóg, poprawa chodu oraz rozpoczęcie treningu równowagi.
- Faza późna (6–12 tygodni): Kontynuacja wzmacniania mięśni, poprawa funkcji stawu oraz przygotowanie do powrotu do codziennych aktywności.
- Faza podtrzymująca (powyżej 12 tygodni): Utrzymanie osiągniętych rezultatów oraz dalsza poprawa sprawności fizycznej.
Korzyści z rehabilitacji pooperacyjnej
- Przywrócenie pełnego zakresu ruchu: Regularne ćwiczenia pomagają w odzyskaniu pełnej ruchomości stawu kolanowego.
- Wzmocnienie mięśni: Ćwiczenia wzmacniające pomagają w odbudowie siły mięśniowej, co wspiera stabilność stawu.
- Poprawa funkcji chodu: Rehabilitacja pomaga w przywróceniu prawidłowego chodu, co ułatwia codzienne funkcjonowanie.
- Redukcja bólu: Regularne ćwiczenia mogą pomóc w zmniejszeniu dolegliwości bólowych po operacji.
- Skrócenie czasu powrotu do aktywności: Pacjenci, którzy uczestniczą w rehabilitacji, często szybciej wracają do pełnej aktywności fizycznej.
Podsumowanie: Rehabilitacja przed i pooperacyjna w przypadku alloplastyki kolana odgrywa kluczową rolę w procesie leczenia i rekonwalescencji.
Rehabilitacja przedoperacyjna przygotowuje pacjenta do zabiegu, poprawiając jego stan fizyczny, podczas gdy rehabilitacja pooperacyjna zapewnia odpowiednią odbudowę funkcji stawu kolanowego.
Współpraca z doświadczonym fizjoterapeutą oraz systematyczne wykonywanie zaleconych ćwiczeń stanowią fundament skutecznej rehabilitacji.
Bibliografia
- Pascale Gränicher et al. Prehabilitation Improves Knee Functioning Before and Within the First Year After Total Knee Arthroplasty: A Systematic Review With Meta-analysis. 2022.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36125444/ - Li Wang et al. Does preoperative rehabilitation for patients planning to undergo joint replacement surgery improve outcomes? 2016.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26839013/